Dąb nad Młynówką – dawna działalność człowieka i świadek historii

Trasa „Cyranka”
Przystanek 6

Ludzie zamieszkujący te tereny nie ingerowali tylko w gospodarkę wodą

W tym miejscu ścieżki, czyli na pierwszym osobnym przystanku dłuższej trasy „Cyranka”, natrafiamy na niewielką rzekę Młynówkę, która powstała w XV w. Utworzona została sztucznie jako kanał służący do zasilania pobliskich młynów wodnych – w Wiśle Wielkiej, Łące i Pszczynie. Odgrywała ona także dużą rolę obronną w układzie średniowiecznego miasta, bowiem otaczała razem z wałami miasto i zamek. Choć nie pełni już swojej dawnej funkcji, to niewiele zmieniła się od tamtego czasu.

Można dostrzec, że zachodzą w otoczeniu Młynówki naturalne procesy przyrodnicze. Na brzegach i w wolno płynącym nurcie do życia przystosowały się takie rośliny, jak szczaw lancetowaty, rzęsa hakowata, rzęsa drobna, pióropusznik strusi czy pięknie prezentująca się jesienią trzmielina  zwyczajna. Okolica sprzyja także zwierzętom i swoje schronienie znajdują tutaj ważki, np. szablak krwisty. Przy odrobinie cierpliwości i szczęścia nad lustrem wody dostrzec można zimorodka zwyczajnego, który znalazł w parku zwierzynieckim doskonałe warunki do rozrodu i często czatuje na krzewach i gałęziach drzew przewieszających się nad kanałem, wypatrując w wodzie niewielkich ryb, będących pokarmem tego najpiękniejszego polskiego ptaka.

Ciekawostką dendrologiczną, którą możemy tu zaobserwować, jest świadek historii – pozostawiony pień okazałego dębu szypułkowego, który w czasach swojej świetności posiadał obwód w pierśnicy (czyli na wys. 1,3 m) wynoszący 582 cm. Niestety, w roku 2018, w wyniku letniej wichury, została wyłamana część potężnej korony, krótko później, po uderzeniu pioruna, ten piękny okaz uległ spaleniu. Dzięki akcji gaśniczej udało się zachować tzw. świadek, który jako swoisty przykład drzew – weteranów, stanowi rezerwuar bioróżnorodności w środowisku. Obecnie jest „mikrosiedliskiem” dla grzybów, mchów, porostów, owadów i ptaków. Z punktu widzenia ochrony przyrody, okazy takie, jak drzewa starzejące się, martwe i próchniejące – stanowią bezcenny komponent środowiska przyrodniczego.

Szablak krwisty

Jedna z najczęściej spotykanych ważek w naszym kraju lubi zarówno wody stojące, jak i płynące. W odróżnieniu go od pozostałych szablaków pomaga fakt, że ten gatunek ma jednolicie czarne odnóża. Kolor żółty towarzyszy natomiast samicą tego gatunku – są one właśnie żółte, ale miejscami szarzeją lub czerwienieją. Samce z kolei są, jak nazwa wskazuje, krwistoczerwone.

Szczaw lancetowaty

Charakterystyczne dla tego gatunku są lancetowate i sięgające 80 cm wysokości liście. Najlepiej czuje się na wilgotnych glebach, często zasiedlając szuwary i brzegi rzek. Szczaw ten jest rośliną barwierską, czyli wykorzystywany jest jako naturalny barwnik, np. z korzenia można uzyskać naturalny żółty barwnik. Ma także zastosowanie w ziołolecznictwie.

Pomniki przyrody i ochrona przyrody w Polsce

Ciekawostką dendrologiczną, którą możemy tu zaobserwować, jest świadek historii – pozostawiony pień okazałego dębu szypułkowego, który w czasach swojej świetności posiadał obwód w pierśnicy (czyli na wys. 1,3 m) wynoszący 582 cm. Niestety, w roku 2018, w wyniku letniej wichury, została wyłamana część potężnej korony, krótko później, po uderzeniu pioruna, ten piękny okaz uległ spaleniu. Dzięki akcji gaśniczej udało się zachować tzw. świadek, który jako swoisty przykład drzew – weteranów, stanowi rezerwuar bioróżnorodności w środowisku. Obecnie jest „mikrosiedliskiem” dla grzybów, mchów, porostów, owadów i ptaków. Z punktu widzenia ochrony przyrody, okazy takie, jak drzewa starzejące się, martwe i próchniejące – stanowią bezcenny komponent środowiska przyrodniczego.

  • parki narodowe
  • rezerwaty przyrody
  • parki krajobrazowe
  • obszary chronionego krajobrazu
  • obszary Natura 2000
  • stanowiska dokumentacyjne
  • użytki ekologiczne
  • zespoły przyrodniczo-krajobrazowe
  • ochrona gatunkowa roślin, zwierząt i grzybów
 

Warto zaznaczyć, że w przypadku drzewa mającego status pomnika przyrody, jego śmierć nie musi być przesłanką do zniesienia jego statusu. Drzewa będące pomnikami przyrody podlegają ochronie także po śmierci, aż do samoistnego, całkowitego rozpadu. Decydujący wpływ na to ma fakt dużego znaczenia martwych drzew dla różnorodności biologicznej.

Sprawdź też
Trasa "Tropem Żubra"
Skip to content